YILIN KELİMESİ GASLİGHTİNG

ABD’NİN sözlük yayıncıları tarafından, yılın kelimesi olarak “Gaslighting” kelimesi seçildi. Bunun nedeni 2022 yılında web sitesinde en çok aratılan kelime olmasıdır. Gashlighting: Psikolojik şiddet türüdür. Karşı tarafın kendinden şüpheye düşmesini sağlayarak kendi özsaygısını, özbenliğini,özgüvenini yok ederek kendine bağımlı hale getirme çabasıdır. Kişinin tam olarak celladına aşık olması gibi bir şey…

YILIN KELİMESİ GASLİGHTİNG

Türkçe karşılığı “Gaz Lambası”ı olarak tanımlanabilir. Gaslighting, 1938 yılında oynanan “GasLight”adlı bir tiyatro eseri ile hayatımıza girmiştir. 1944 Gaslight adıyla filmi de çekilen olayda evli bir çiftevlerinde aydınlanmak için gaz lambası kullanır. Adam her geçen gün lambayı kısarak ışığı azaltır.Karısı ise gaz lambasının ışığının azalmasının kendi algısından kaynakladığını düşünür ki asla kocasınınkıstığını farketmez. Kadın akıl sağlığını kaybetme noktasına kadar gelir. Adam kadını manipüle etmişolur.Genel olarak narsistik ve psikopat kişilik bozukluğu olan kişilerin başvurduğu metoddur. Uygulamayöntemleri şöyledir:

İkili ilişkinizde minik bir sorun olduğunu varsayalım, bunu gündeme getiriyorsunuz. Saygı ve şefkatlibir geri bildirim beklerken, karşı taraftan “ sen benim hayatımı mahvettin, sen benim hakkımıyiyorsun” gibi karşılık alıyorsun. İşte o anda kendinden şüphe etmeye başlıyorsun. Acaba ben miyanlış yorumluyorum diye kendini sorgulamaya başlıyorsun. Gerçekçi bir sorun ile karşılaştığında isesusmayı tercih ediyorsun ki olaylar büyümesin, çıkmaza girmesin. Diyelim ki sorunu dillendirmeyeyönelik tepki veriyorsun, karşı taraftan aşağılama, hakarete uğrama, rencide edici gibi söylemlerlekarşılaşıyorsun. Bunun neticesinde kendi savunma mekanizmanı oluşturmayıp, psikolojik şiddetemaruz kalıyorsun. İlişki içerisinde aldattığını fark ettin. Karşı taraftan eyleme karşılık açıklamabeklerken, kısmen inkar ya da gerekçe olarak sebebini sen olarak gösteriyor. Kendini sorgulamayabaşlıyorsun, acabaları kendine yöneltmeye başlıyorsun.

Geçmişte çok iyi bildiğin bütün ayrıntılarıyla hatırladığın bir olay var. Belli zaman sonra bu konuyudillendiriyorsun. Karşı taraf seni öyle bir manipüle ediyor ki bildiğin doğrular bir anda yanlışa dönüyor.Karşı tarafın söylemleri seni öyle bir yanılgıya düşürüyor ki kendi mental sağlığından şüphe ediyorsun.Üçüncü kullanılan yöntem ise ortamdaki eşyaların yerlerini değiştirmesi, bence bu en psikopatçakullanılan yöntemdir. Örneğin bir kitap okuyorsun, sonra devam etmek üzere masanın üstünebırakıyorsun. Belli bir süre sonra okumaya devam etmek için, masanın üstüne bakıyorsun ama ordadeğil. Kendinden eminsin oraya bırakmıştın kitabı ama yok. Belli bir süre sonra bir bakmışsın masanınüstünde işte kendi akıl sağlığını sorgulamaya başlıyorsun.

Bütün bu yöntemler neticesinde psikolojik şiddete maruz kalıyorsun lakin karşı taraftan bu durumubeklemediğin için farkına bile varamıyorsun.

Gaslighting uygulayan kişilerin yaptıklarıyla söyledikleri asla birbirini tutmaz. Söylemlerinde dünyanınen iyi insanı, en fedakarı ve en anlayışlı insanı olarak görünür. Eylemde çok acımasız ve kötüdavranışlar gösterir. Uygulama kendi yaşantılarında da geçerlidir. Mesela kendini anlatırken dünyanınen fedakar, en ahlaklı, en prensipli insanıdır. Yaşayış şekline bakarsın ahlaksızca ve rahatlıkla

başkalarının haklarını yiyebilir. O yüzden gaslighting uygulayan insanların söylemlerine değil,yaptıklarına bakılmalıdır.

Gaslighting yöntemini kullanan insanları nasıl anlarız:

1) Artık eski seni kaybettiğini düşünüyorsan2) Kendine olan özgüvenini, öz saygını yitirmeye başladıysan3) Kaygılarının arttığını hissediyorsan4) Kendini karşı taraftan sık sık özür dilerken, buluyorsan5) Her yaptığın harekette kendini sorguluyorsan6) Bir şeylerin yanlış olduğunu düşünüp, somut bir veri bulamıyorsan7) Hassaslaştığını düşünüyorsan8)Ailenden ve çevrenden uzaklaştığını hissediyorsan,9) Karar verme mekanizmanı yavaş yavaş kaybettiğini düşünüyorsan

Gaslighting’e maruz kalmış olabilirsin. Mevcut durumdan kurtulmak için, istismarcıdan hemenuzaklaşıp bu döngüyü kırmalısın. Yaşadığın bu travma neticesinde psikolojik yardım alıp aile veçevrenden destek almak, en gerekli çözüm olacaktır. Bir psikiyatrist demiş ki bize hiçbir zaman gerçek hastalar gelmez, gerçek hastaların hasta ettikleri gelir.