TBMM’de Eşitlik ve Ayrımcılık Gündemi: Gülizar Biçer Karaca’dan TİHEK’e “Hak İhlallerinde Gerçek Denetim Nerede?” Sorusu

TBMM’de düzenlenen İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu – Ayrımcılığın Önlenmesi Alt Komisyonu toplantısında, CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun (TİHEK) faaliyetlerini mercek altına aldı. Karaca; cezaevleri, geri gönderme merkezleri, çocuk işçiliği, kadınların soyadı hakkı ve okullarda ücretsiz beslenme başlıklarında dikkat çeken sorular yönelterek, hak ihlallerine dair denetim mekanizmalarının etkinliğini sorguladı.


“KAPALI KURUMLARDA HABERSİZ DENETİM GERÇEKTEN VAR MI?”

TİHEK 2. Başkanı Muhammed Ecevit Carti ve Kurul Üyesi Dilek Ertürk’ün sunumu sonrası söz alan Biçer Karaca, kapalı kurumlarda yürütülen denetimlerin şeffaflığını gündeme taşıdı.

Karaca, cezaevleri ve geri gönderme merkezlerinde yapılan ziyaretlerin niteliğini sorgulayarak şu soruları yöneltti:

  • Habersiz denetimler hangi usulle yapılıyor?

  • Bu denetimlerde hak ihlali tespit edildiğinde rapor hazırlanıyor mu?

  • TİHEK’in yıllık başvuru ve karar istatistikleri kamuoyuyla neden paylaşılmıyor?

TİHEK ise yılda yaklaşık 80 kapalı kurum ziyareti gerçekleştirdiklerini, bugüne kadar toplam 400 civarında denetim yapıldığını ifade etti.


GERİ GÖNDERME MERKEZLERİ: “ŞİKÂYET VAR, KARAR VE YAPTIRIM NE DURUMDA?”

Son dönemde geri gönderme merkezlerinden gelen hak ihlali iddiaları artarken, Biçer Karaca bu alandaki başvuru sayılarını ve alınan kararları sordu.

TİHEK, tüm geri gönderme merkezlerinin ziyaret edildiğini ve iki ilde tespit edilen ihlaller nedeniyle suç duyurusunda bulunulduğunu, sorumluların görevden uzaklaştırıldığını açıkladı.


ÇOCUK İŞÇİLİĞİ VE OKULLARDA ÜCRETSİZ BESLENME SORULDU

Biçer Karaca, çocuk işçiliğinin yaygınlaşması ve denetim eksikliğine dikkat çekerek:

“Bu konuda kuruma yapılmış kaç başvuru var? Ayrımcılık ya da ihlal tespiti oldu mu?” diye sordu.

TİHEK, çocuk işçiliğine dair rehberler yayımlandığını ancak somut başvuru istatistiklerini paylaşmadığını belirtti.

Milletvekili Karaca, yıllardır savunduğu okullarda bir öğün ücretsiz beslenme hakkı konusunda da TİHEK’in çalışmalarını sorguladı. Kurum, gıda hakkı ve gıda güvenliği üzerine hazırlanmakta olan bir raporda çocukların gıdaya erişimine özel bir bölüm ayrıldığını açıkladı. Türkiye’nin Okul Yemeği Koalisyonuna dahil olması talebi de “not alındı.”


KADININ SOYADI HAKKI: AYM KARARINA RAĞMEN NEDEN RED?

Toplantının en dikkat çeken başlıklarından biri, kadının evlilikten sonra yalnızca kendi soyadını kullanma hakkı oldu.

Biçer Karaca, Anayasa Mahkemesi’nin açık kararına rağmen kadınların nüfus müdürlüklerinde reddedildiğini belirterek:

“Bu konuda TİHEK’e yapılan başvurular neden retle sonuçlanıyor? AYM kararı yasa hükmünde değil mi?” dedi.

TİHEK, yasal düzenleme yapılmadığı gerekçesiyle başvuruları reddettiklerini ve bu konuda iki ret kararı bulunduğunu söyledi.

Biçer Karaca ise AYM kararlarının, yasal boşluk olduğunda doğrudan uygulanması gerektiğini hatırlatarak kararlardaki çelişkiye dikkat çekti.


DENİZLİ’YE TİHEK BÜROSU TALEBİ

TİHEK’in şu anda yalnızca Gaziantep’te insan hakları bürosu bulunduğunu ifade eden Karaca, “Denizli’de neden bir büro açılmıyor?” sorusunu da yöneltti. Kurum, bu talebi de “not ettik” diyerek yanıtladı.


“HAK İHLALLERİNİN TAKİPÇİSİ OLMAYA DEVAM EDECEĞİM”

CHP’li Gülizar Biçer Karaca, toplantı boyunca yönelttiği sorularla:

  • Cezaevleri ve geri gönderme merkezlerinde yaşanan kötü muamele iddialarının,

  • Çocuk işçiliğinin,

  • Eşitlik ilkesine aykırı uygulamaların,

  • Kadınların soyadı hakkının,

  • Öğrencilerin beslenme hakkının

yakından takip edilmesi gerektiğini vurguladı.

Karaca, toplantı sonrası yaptığı değerlendirmede:

“Sorularımın, raporların ve başvuru süreçlerinin takipçisi olacağım. Hak ihlallerinin üzerini örten değil, ortaya çıkaran bir mekanizma istiyoruz.” açıklamasında bulundu.