Derneklerin işleyişi ve yapısı hakkında daha detaylı bilgi edinmek, dernekçiliğin inceliklerini öğrenmek ve bu alanda bilinçlenmek için, sizlerle bu platformda pek çok bilgi ve deneyim paylaşacağım. Her yazıda, dernek ve STK'larla ilgili farklı konuları ele alarak sizlere rehberlik etmeyi amaçlıyorum.

Dernek, belirli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen kişilerin oluşturduğu, tüzel kişiliğe sahip olan topluluklardır. Bu amaç, sosyal, kültürel, ekonomik veya herhangi bir konuda olabilir. Dernekler, gönüllülük esasına dayanır ve üyelerinin ortak hedefler doğrultusunda çalışmaları için bir platform sunar.

Derneğin tanımı;

23.11.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5523 sayılı dernekler kanununu 2.maddesinde ve Türk Medeni Kanunun 56.madesinde “Kazanç paylaşma dışında kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek  veya tüzel kişinin, Bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek süratiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarındır” şeklinde ifade edilmektedir.

Kimler dernek kurabilir.

5523 Sayılı Dernek kanununun 3. Maddesi ve Türk medeni kanununun 57. Maddesinde “Herkesçe,önceden izin almaksızın dernek kurma halkına sahiptir. Dernek kurucularının fiili ehliyete sahip olması gerekir” denilmektedir.

Fiili ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

Dernek kurucusu olabilmeleri ile ilgili olarak Dernekler Kanununun “Dernek Kurma Hakkı” başlıklı 3.maddesinde Türk Silahlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevliler hakkında  özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.

Derneklerin Temel Özellikleri

1. Gönüllülük Esası: Dernekler, üyelerin gönüllü olarak bir araya geldiği organizasyonlardır. Hiçbir üye, dernek faaliyetlerine zorunlu olarak katılmaz.

2. Tüzel Kişilik: Dernekler, resmi olarak kurulduklarında tüzel kişilik kazanır. Bu da demektir ki, dernek kendi adına hukuki işlemler yapabilir, mal edinebilir ve sözleşmeler yapabilir.

3. Amaç Birliği: Dernekler, belirli bir amacı gerçekleştirmek için kurulur. Bu amaç, sosyal hizmetler, eğitim, sağlık, çevre koruma gibi çeşitli alanlarda olabilir.

4. Yönetim: Dernekler, genellikle bir yönetim kurulu tarafından yönetilir. Yönetim kurulu, derneğin faaliyetlerini düzenler ve üyeler arasında koordinasyonu sağlar.

Derneklerin Rolü ve Önemi

Dernekler, toplumun farklı kesimlerinin bir araya gelerek ortak sorunlara çözüm aradığı, toplumsal bilinç ve dayanışmanın artırıldığı yapılar olarak büyük bir öneme sahiptir. Özellikle demokrasinin gelişiminde, toplumsal katılımın sağlanmasında ve sivil toplum bilincinin oluşmasında dernekler kritik bir rol oynar.

Dernek ve STK çalışmalarında edindiğim tecrübelerle, sizlerle paylaşacağım bilgilerin gerçek hayatta nasıl bir dönüşüm yaratabileceğine inanıyorum. Önümüzdeki günlerde, bu yapıların toplum üzerindeki etkilerini, nasıl daha etkin olabileceklerini ve karşılaştıkları zorlukları ele alacağız. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere, hoşça kalın.